"Sokrates tańczący" Juliana Tuwima

Utwór jest żartobliwym, ironicznym obrazem Sokratesa. Bardzo charakterystyczny temat oraz język używany przez skamandrytów. Podmiotem lirycznym jest Sokrates różniący się od antycznego myśliciela, kontemplującego życie, filozofa uważanego za poważnego człowieka, nie pozwalającego sobie na wygłupy i drwiny. Antyczny Sokrates został niesłusznie o demoralizację młodzieży, czego rezultatem jest skazanie go na śmierć, która została przez niego przyjęta ze spokojem. Swoje ostatnie chwile spędził w towarzystwie swojego ucznia – Platona, który zapisywał jego mądrości. W jednym słynnym zdaniu, które wypowiedział: „Wiem, że nic nie wiem” kryje się twierdzenie, że rozum ludzki jest ograniczony. Filozof był zwolennikiem intelektualizmu moralnego, czyli człowiek wykształcony musi być moralny, twierdził, że wiedzy nie można używać w złym celu i to ma zapewnić człowiekowi szczęście.

Sokrates należał do grupy filozofów humanistów, czyli tych którzy zastanawiali się nad tym jak żyć alby osiągnąć szczęście. Jego odpowiedzią na to jest równanie à szczęście = cnota (dobro) + wiedza oraz cytat: „Jeśli człowiek wie co jest dla niego dobre to może być szczęśliwy”. Sokrates uchodził za fatalnego męża i ojca, ponieważ zatracił się całkowicie w filozofowaniu. Jego żona przeszła do historii jako bezwzględna kobieta, mająca wszystko na głowie, która biła swojego męża.

        W wierszu mamy do czynienia z liryką maski, która nie przemawia wprost, poeta kreuje bohatera, który wypowiada się w pierwszej osobie przez co utożsamiają się ze sobą. Tuwim podważa wypowiedziami swojego Sokratesa – intelektualizm moralny, kluczowe słowa czyli np.: dobro, cnota, zło zostały skontrastowane ze słowami ulicy. Sokrates Tuwima jest groteskowy, służy to zabawie i radości życia, dlatego autor korzysta z języka wysokiego jak i niskiego. Bohater nie jest już wybranym, natchnionym wieszczem tak jak wcześniej, tylko staje się zwykłym człowiekiem.

         W pierwszej części wiersza Sokrates ma do siebie dystans, ukazuje się autoironiczny charakter bohatera. Słowo ‘wino’ użyte w utworze jest bardzo pojemne znaczeniowo: wielkie Dionizje, wyróżnienie dwóch postaw wobec życia w psychologii, apolińskiej czyli intelektualnej, wyważonej, spokojnej z dystansem oraz dionizyjską, czyli ekstatyczną, zanurzoną w życiu, szaloną, kierującą się uczuciami i intuicją.